نیوکاسل: بررسی علمی و اقدامات پیشگیرانه قطعی
نیوکاسل یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های ویروسی طیور است که عامل آن ویروس پارامیکسوویروس تیپ ۱ می‌باشد. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی دام (OIE)، این بیماری می‌تواند تلفات بالای ۹۰ درصد در گله‌های واکسینه نشده ایجاد کند. علائم شامل تلفات ناگهانی، کاهش شدید مصرف خوراک، علائم عصبی مانند چرخش گردن، و تنفس صدادار است. بهترین روش پیشگیری، اجرای دقیق واکسیناسیون طبق برنامه بومی‌سازی‌شده است: استفاده از واکسن‌های LaSota یا B1 قطره چشمی در روز ۷–۱۰ و تکرار در روز ۱۸–۲۱، سپس تقویت دوره‌ای با اسپری یا آشامیدنی طبق دستور دامپزشک گله. ضدعفونی کامل آبخوری‌ها و دانخوری‌ها قبل و بعد از واکسیناسیون، به همراه تهویه مناسب سالن، تاثیر مستقیم در کاهش شیوع دارد.
برونشیت عفونی: تحلیل تخصصی و پیشگیری
برونشیت عفونی (IB) یک بیماری ویروسی دستگاه تنفس جوجه‌های راس است که عامل آن ویروس کرونا از جنس Gammacoronavirus می‌باشد. طبق داده‌های Journal of Applied Poultry Research، این ویروس در دمای پایین و رطوبت بالا پایدارتر است و می‌تواند تا ۸ هفته در گردوغبار سالن زنده بماند. علائم اصلی شامل عطسه، خس‌خس، افت وزن روزانه تا ۱۰ درصد و درگیری کلیه‌ها در برخی سویه‌ها است. پیشگیری دقیق شامل واکسیناسیون خوراکی یا اسپری با سویه‌های ترکیبی Mass و ۴/۹۲ در روز ۷–۱۰ و تکرار طبق برنامه دامپزشکی است. کنترل رطوبت سالن بین ۵۰–۶۰ درصد و تهویه مداوم برای کاهش بار ویروسی هوا نیز ضروری است.
کلی‌باسیلوز: علت، علائم و پیشگیری علمی
کلی‌باسیلوز یک بیماری باکتریایی خطرناک است که عامل آن باکتری E. coli می‌باشد و اغلب به دنبال بیماری‌های ویروسی مثل برونشیت و نیوکاسل رخ می‌دهد. طبق مطالعات Poultry Science Association، این عفونت می‌تواند تلفات گله را تا ۱۵ درصد افزایش دهد و ضریب تبدیل خوراک را به‌شدت بالا ببرد. علائم شامل کاهش مصرف دان، پرهای ژولیده، اسهال بدبو و عفونت کیسه‌های هوایی است. بهترین راه پیشگیری، کاهش تراکم گله، تهویه مداوم و اجرای دقیق برنامه واکسیناسیون علیه بیماری‌های ویروسی زمینه‌ساز است. استفاده از برنامه مدیریت دقیق مصرف آنتی‌بیوتیک‌های مجاز زیر نظر دامپزشک، تنها در شرایط بروز قطعی بیماری توصیه می‌شود.
روش های پیشگیری از بیماری در جوجه های گوشتی راس
کنترل محیط سالن برای کاهش بروز بیماری‌ها
تحقیقات نشان داده‌اند که کیفیت مدیریت محیط سالن یکی از مهم‌ترین عوامل در کاهش شیوع بیماری‌ها است. حفظ دمای ثابت بین ۳۲–۳۳ درجه سانتی‌گراد در هفته اول و کاهش تدریجی آن، تنظیم رطوبت نسبی در محدوده ۵۵–۶۵ درصد و تهویه دائم برای خروج گاز آمونیاک از سالن، از الزامات اساسی است. حضور گاز آمونیاک بالاتر از ۲۵ ppm به‌طور مستقیم باعث آسیب به دستگاه تنفس و افزایش حساسیت جوجه‌ها به برونشیت و نیوکاسل می‌شود. نصب سنسورهای پایش مداوم کیفیت هوا و گازهای مضر در سالن، نقش کلیدی در پیشگیری دارد.
بهداشت تجهیزات و پرسنل
ورود پرسنل و تجهیزات آلوده، یکی از اصلی‌ترین مسیرهای انتقال بیماری‌ها به گله است. استفاده از لباس کار مجزا، ضدعفونی کامل کفش‌ها و وسایل پیش از ورود، و شست‌وشوی دست‌ها با محلول‌های ضدعفونی‌کننده از اصول اساسی است. طبق مطالعه منتشر شده در Journal of Veterinary Microbiology، رعایت اصول بهداشت پرسنل می‌تواند احتمال انتقال کلی‌باسیلوز را تا ۴۵ درصد کاهش دهد.
شاید این مقاله را بپسندید : بهترین زمان برای واکسیناسیون جوجه ها (سه نکته کلیدی)
برنامه پایش سلامت و تشخیص سریع
راه‌اندازی برنامه پایش روزانه وضعیت عمومی گله شامل بررسی رفتار خوردن، نوشیدن، علائم ظاهری بیماری، و ثبت داده‌های وزن‌کشی تصادفی حداقل هر ۴۸ ساعت، کلید شناسایی سریع بروز بیماری‌ها است. تجهیز فارم به امکانات ساده نمونه‌گیری و همکاری با آزمایشگاه‌های تخصصی دامپزشکی برای تشخیص سریع، در کاهش تلفات نقش حیاتی دارد.
اهمیت تغذیه علمی
تغذیه با جیره استارتر استاندارد شامل ۲۳–۲۴ درصد پروتئین خام و انرژی متابولیسمی حدود ۳۰۰۰ kcal/kg در ۱۴ روز اول، مقاومت ایمنی جوجه‌ها را به‌شدت افزایش می‌دهد. افزودن پروبیوتیک‌ها و مکمل‌های حاوی ویتامین A، E و سلنیوم در کاهش بروز علائم کوکسیدیوز و برونشیت نقش علمی ثابت‌شده دارد.
نقل قول علمی از edis
“Poultry producers need to understand the function of the immune system to assure that its integrity is maintained and that full advantage of its protective capability is utilized.”
ترجمه: «تولیدکنندگان طیور باید عملکرد سیستم ایمنی را درک کنند تا اطمینان حاصل شود که یکپارچگی آن حفظ شده و از تمامی توانایی‌های حفاظتی آن بهره‌برداری شود.»
جمع‌بندی اقدامات پیشگیرانه تخصصی برای کاهش بیماری‌ها در جوجه راس
مدیریت بیماری‌ها در پرورش جوجه‌های راس نیازمند رویکرد علمی و دقیق است. برای پیشگیری از کوکسیدیوز، استفاده از واکسن زنده و ضدعفونی مداوم بستر ضروری است. گامبورو تنها با واکسیناسیون دوجرعه‌ای کنترل می‌شود. نیوکاسل به‌عنوان بیماری کشنده، نیازمند برنامه واکسیناسیون دقیق همراه با بهداشت سالن است. برونشیت عفونی باید با واکسن‌های چندسویه و مدیریت رطوبت مهار شود و کلی‌باسیلوز نیز با مدیریت تراکم، تهویه و رعایت اصول بهداشت به حداقل می‌رسد. برای خرید تجهیزات استاندارد، مشاوره تخصصی و تأمین دان سالم، پارس ماکیان همراه پرورش‌دهندگان حرفه‌ای است.
