یکی از رفتارهای عجیب و نگران کننده ای که ممکن است در میان مرغ ها مشاهده شود، شکستن و خوردن تخم های خودشان است. این رفتار می تواند به عوامل مختلفی از جمله استرس های محیطی، جمعیت زیاد مرغ ها، رفتارهای غریزه و همچنین کمبود کلسیم در رژیم غذایی مرغ ها باشد که باعث ضعیف شدن پوسته تخم می شود. این مشکل به ویژه برای پرورش دهندگان طیور که به دنبال بهره وری بالا و تولید تخم های سالم هستند، می تواند دردسرساز باشد. در این مقاله، با دلایل علمی و عملی این رفتار و راهکارهای مؤثر برای کنترل آن آشنا می شوید.
دلایل اصلی خوردن تخم ها توسط مرغ ها
۱. کمبود مواد مغذی
تغذیه نامناسب یکی از دلایل اصلی شکستن تخم ها است. مرغ ها برای تولید تخم های سالم و قوی به کلسیم و پروتئین نیاز دارند. کمبود کلسیم منجر به پوسته های نازک و شکننده می شود که به راحتی می شکنند. همچنین، کمبود پروتئین باعث می شود مرغ ها برای تأمین نیاز بدن خود به خوردن محتویات تخم ها روی بیاورند.
۲. رفتارهای کنجکاوی و یادگیری
مرغ ها موجودات کنجکاوی هستند و ممکن است ابتدا به طور تصادفی تخم ها را بشکنند. وقتی به محتویات تخم دسترسی پیدا می کنند، طعم آن ها را دوست دارند و این رفتار به یک عادت تبدیل می شود. بدتر از آن، مرغ های دیگر این رفتار را تقلید می کنند و مشکل به کل گله سرایت می کند.
۳. استرس و محیط نامناسب
شرایط محیطی و استرس تأثیر زیادی بر رفتار مرغ ها دارد. عواملی مانند تراکم بیش از حد، نبود فضای کافی برای تخم گذاری، سر و صدای زیاد یا حتی کمبود روشنایی مناسب می تواند رفتارهای غیرعادی در مرغ ها ایجاد کند. استرس همچنین باعث می شود مرغ ها به دنبال راهی برای کاهش اضطراب خود بگردند که 
ممکن است شامل خوردن تخم ها باشد.
۴. تخم های ضعیف و شکننده
اگر تخم ها ضعیف باشند، احتمال شکستن آن ها افزایش می یابد. این مشکل معمولاً به دلیل کمبود مواد معدنی در بدن مرغ ها یا مشکلات ژنتیکی است. تخم های شکسته در دسترس مرغ ها قرار می گیرند و آن ها این عادت را یاد می گیرند.
مطالعه بیشتر: قیمت روز تخم نطفه دار
نقش تغذیه در جلوگیری از این رفتار
اهمیت کلسیم
کلسیم یک ماده ضروری برای ساخت پوسته تخم است. مرغ هایی که دچار کمبود کلسیم هستند، تخم هایی با پوسته نازک و شکننده تولید می کنند. استفاده از مکمل های غذایی حاوی کلسیم مانند صدف خردشده یا سنگ آهک می تواند به حل این مشکل کمک کند.
تأمین پروتئین کافی
پروتئین برای تأمین انرژی و حفظ سلامت مرغ ها ضروری است. خوراک های غنی از پروتئین مانند سویا یا پودر ماهی می توانند نیازهای مرغ ها را برطرف کنند.
مکمل های ویتامینی
ویتامین ها نقش مهمی در بهبود سلامت مرغ ها دارند. به ویژه ویتامین D که جذب کلسیم را در بدن افزایش می دهد. استفاده از مکمل های غذایی مناسب می تواند کیفیت تخم ها را بهبود بخشد.
شرایط محیطی مناسب برای کاهش رفتار غیرعادی مرغ ها
طراحی لانه های استاندارد
لانه های مناسب باید تاریک، خلوت و راحت باشند. نور زیاد یا دسترسی آسان مرغ ها به تخم ها می تواند رفتارهای غیرعادی را تحریک کند. طراحی لانه هایی که تخم ها پس از گذاشته شدن به بخش جداگانه ای منتقل شوند، بسیار مؤثر است.
استفاده از کفپوش مناسب
کفپوش های نرم و جاذب مانند پوشال یا کاه نه تنها تخم ها را از شکستگی محافظت می کنند، بلکه محیط راحتی برای مرغ ها فراهم می نمایند.
مدیریت استرس
شرایط استرس زا مانند ازدحام بیش از حد، نبود تهویه مناسب یا نبود آب و غذای کافی باید به سرعت اصلاح شوند. استرس عاملی است که می تواند رفتارهای ناهنجار زیادی را در مرغ ها تحریک کند.
چگونه می توان عادت شکستن تخم ها را متوقف کرد؟
۱. جدا کردن مرغ مشکل دار
اگر مرغی عادت به شکستن تخم ها پیدا کرده است، بهتر است او را موقتاً از گله جدا کنید. این کار از سرایت رفتار به دیگر مرغ ها جلوگیری می کند.
۲. استفاده از تخم های مصنوعی
تخم های مصنوعی از جنس پلاستیک یا چوب می توانند رفتار مرغ ها را اصلاح کنند. وقتی مرغ ها نمی توانند این تخم ها را بشکنند، به تدریج علاقه شان به شکستن تخم ها کاهش می یابد.
۳. تقویت رژیم غذایی
افزودن مکمل های معدنی و ویتامینی به خوراک مرغ ها می تواند کمبودهای تغذیه ای آن ها را جبران کند و 
از رفتارهای ناهنجار جلوگیری کند.
۴. افزایش سرگرمی در محیط
گاهی اوقات مرغ ها به دلیل بی حوصلگی به تخم ها آسیب می رسانند. افزودن اسباب بازی های ساده یا مواد غذایی برای سرگرم کردن آن ها می تواند از این رفتار جلوگیری کند.
نظر متخصصین بین المللی
همان طور که در سایت Poultry World اشاره شده است:
“Providing hens with a nutritious diet, adequate space, and clean nesting areas are crucial to reducing egg-eating behaviors.”
ترجمه: تأمین رژیم غذایی مغذی، فضای کافی و لانه های تمیز برای مرغ ها از عوامل کلیدی در کاهش رفتارهای خوردن تخم است.
جدول: علل، اثرات و راهکارهای رفتار شکستن تخم ها
| علت رفتار | اثرات | راهکارهای پیشگیری |
|---|---|---|
| کمبود کلسیم و پروتئین | تولید تخم های شکننده و ضعیف | افزودن مکمل های کلسیم و پروتئین |
| استرس زیاد | رفتارهای غیرعادی و تخریب تخم ها | کاهش ازدحام و بهبود محیط لانه |
| کنجکاوی و یادگیری | تقلید سایر مرغ ها | استفاده از تخم های مصنوعی |
| تخم های ضعیف | افزایش احتمال شکستن تخم ها | اصلاح تغذیه و بهبود ژنتیک |
اگر به دنبال تخم های نطفه دار با کیفیت بالا یا جوجه یک روزه سالم هستید، پارس ماکیان بهترین انتخاب برای شماست. محصولات ما شامل تخم نطفه دار برهما بلو، جوجه یک روزه کبک و دیگر محصولات متنوع است. برای مشاهده محصولات بیشتر به سایت ما مراجعه کنید و از مشاوره تخصصی ما بهره مند شوید.
